Nostalgieplaatje

Nostalgieplaatje
De oud HTM lijn 15 op de kruising Zuiderparklaan/Escamplaan. In die tijd nog volop reclame voor drank en rokerij op de trams. 1958

dinsdag 16 augustus 2016

Analoog of Digitaal aansturen van de trams?

Analoog of digitaal met modelspoor of modeltrams rijden ?

Ik heb gemerkt dat er grote onduidelijkheden zijn over het digitaal rijden met modeltreinen en/of modeltrams.
Sommigen vinden het veel te duur en anderen vinden het veel te uitgebreid en dat het spelelement weg is.
Laat ik gewoon eens de afwegingen bespreken die ik gemaakt heb met het begin van de modeltram hobby.
We onderscheiden grofweg 4 mogelijkheden:

1. Het analoog rijden in zijn zuiverste vorm.
Dit is gewoon de tram zoals je hem koopt op de baan zetten en met een merktrafo de tram aansturen.
Hier kun je met stroomloze stukken werken om een semi automatisch bedrijf te realiseren.

2. Het analoog rijden in “Halbwellenbetrieb”, oftewel met enkelzijdige gelijkrichting.
Dit is eigenlijk hetzelfde als onder 1 alleen gebruiken we hier wisselstroomtrafo’s en passen aan de uitgang daarvan een diode truc toe. Hierdoor kunnen twee trams onafhankelijk van elkaar bediend worden. Nadeel is hierbij dat de trams een kleine aanpassing nodig hebben en dan alleen nog vooruit kunnen rijden.

3. Digitaal bedrijf in de basis uitvoering.
Deze vorm van bediening kent talloze uitvoeringen.
De goedkoopste uitvoeringen kenmerken zich door hun ogenschijnlijke simpelheid maar om dan iets meer te willen, zoals het aanpassen van optrek- en/of remgedrag vraagt toch wel wat programmeerkunst wat niet voor iedereen is weggelegd.
Een stapje hoger staat de ROCO multimaus Dit systeem wordt regelmatig op internet aangeboden voor een euro of 80 en kent een zeer eenvoudige programma structuur en een duidelijke handleiding. Er kunnen tot 9999 loc’s/trams mee bediend worden. Dat krijgen we handmatig niet voor elkaar.
Ook kunnen we dan 1024 wissels bedienen. Maar daar moeten dan nog wat aanpassingen voor komen om de wissels te bedienen.
Voor onze trams is een zogenaamde decoder nodigt die naar een digitaal commando wil luisteren.
Met het huidige internet kun je keuzes maken maar leg eerst voor jezelf vast wat je wilt.
De goedkoopste decoder via internet kost ca. 10,90 Euro uit China met gratis verzending.
Hiermee kun je een tram een “adres” geven wat via de Multimaus geactiveerd kan worden zodat je met de draaiknop kunt bepalen wat de tram moet doen. Met deze decoder kun je alle functies voor het rijden instellen naar eigen keuze en de front- en sluitverlichting schakelen.
Met een iets duurdere decoder ( in ieder geval ruim onder de 15 Euro nog) heb je zelfs een 4 tal functies erbij, dus zou je ook de binnenverlichting kunnen schakelen.
Wil je niet in China bestellen dan heeft Conrad ook de LD-G-32 decoder bijvoorbeeld, maar die is iets duurder en daar betaal je soms ook weer verzendkosten.
Bij deze vorm hoef je de wissels eigenlijk niet te digitaliseren want de trams rijden onder toezicht hun rondes.
Wil je duurder? Dat kan met diverse andere systemen met extra toeters en bellen. Maar dan betaal je gelijk ook stukken meer.
Voor het handmatig rijden is de ROCO Multimaus ruim voldoende en één systeem kan tot 12 trams laten rijden is mijn ervaring dus ruim voldoende voor het handmatige bedrijf. Groot voordeel: Zet een tram in een remise en je kunt de verlichting laten branden want je hoeft het spoor niet af te schakelen.
Wil je de tram naderhand nog op een analoge baan inzetten? Geen probleem, elke decoder herkent automatisch het verschil tussen een analoog signaal en een digitaal signaal en zal zich daarnaar gedragen. Alleen beide systemen op één baan is niet mogelijk.

4. Digitaal bedrijf in automatische uitvoering.
Dit is eigenlijk een voortzetting van het hiervoor beschrevene.
Er komt dan naast het ROCO Multimaus systeem (ik blijf voor de beschrijving even bij dit systeem maar het geldt natuurlijk ook voor andere systemen) nog bij:
een PC
Het gratis programma Koploper wat zeer geschikt is om trams te besturen.
een interface XpressnetLi tussen de poort van de PC en de multimaus (ca. 35 Euro)
Hiermee kunnen de trams automatisch bestuurd worden maar je wilt dan toch ook dat ze aan de haltes automatisch stoppen. Daarvoor moeten we dan wel weten waar de trams rijden. Als we nu een magneetje onder de tram plakken en een klein reedcontact (kosten per 100 ca. 6 Euro in China) tussen de rails monteren dan hebben we al een melding waar de tram zich bevind, we moeten het alleen nog even aan het programma koploper laten weten Daarvoor hebben we een zogenaamde S88 module nodig (ca. 19 Euro bij ROSOFT) waar we de reedcontacten op aansluiten en die de status van 16 reedcontacten via de XpresnetLi module aan Koploper kan laten weten.
Koploper kan nu Uw tram keurig aan een halte laten stoppen (wel na enig instelwerk om de juiste remweg van Uw tram in te stellen).
Leuk, maar U wilt natuurlijk lijn 1 en lijn 2 ieder vanaf zijn eigen spoor laten vertrekken. Dus moet Koploper ook wissels kunnen aansturen. Ook dit kan Koploper met een digitale code doen via de Multimaus.
U heeft alleen een wisseldecoder nodig. Voor één print die 4 wissels kan aansturen bent u ongeveer twee tientjes kwijt.
Uw lijn 1 en lijn 2 hebben ieder hun eigen vertrekspoor en even verderop kunnen ze ieder hun eigen route gaan volgen na het gemeenschappelijke traject.
Iemand die met elektronica handig is in Uw omgeving kan U misschien helpen om de wissels met servo’s aan te sturen maar dat is een verfraaiing. De wissels zullen nu niet meer “omklappen” maar rustig “omlopen”.

U ziet, de grootste kostenpost voor iemand die geen verstand heeft van elektronica is de aanschaf van een Multimaus systeem. Verscheidene Nederlandse en buitenlandse handelaren leveren zo af en toe redelijk geprijsde systemen uit startsets die overblijven.
Het grote voordeel van (handmatig of automatisch) digitaal rijden is dat functies van trams (of treinen) ook bij stilstand actief blijven, zoals het blijven branden van verlichting tijdens stationnementen en haltestops.


Ik hoop dat ik U een klein beetje inzicht gegeven hebt in het verschil tussen analoog en digitaal aansturen van modeltrams of treinen.

zaterdag 30 januari 2016

Gras leggen makkelijk gemaakt 2.

Voor het nog iets beter leggen van gras met meer variatie heb ik de Greenkeeper 35kV aangeschaft
Een eerste test met dezelfde grasvezels als de afwasfles methode liet gelijk al een beter resultaat zien? Waar zit de verbetering dan in? Wel door de spanning van 35 kiloVolt zijn de vezels beter "ingeschoten" in de lijmlaag en staan beter rechtop. Het  maken van een stukje gras is daardoor mooier en veel sneller. Inmiddels is er ook nog een zending onderweg met grasvezels 2,5 mm en 4 mm in diverse groen en lichtbruin (verdord gras) kleuren onderweg. De basis mat ligt al met de Noch vezels, (die had ik toch al). Mijn ervaringen met de greenkeeper zijn zeer goed, het werkt snel en zeer mooi.
Ook hier weer: Het overtollige grasmateriaal wordt weer met de stofzuiger opgezogen voor hergebruik. Wel even uitkijken dat je het dan wel weer in het goede doosje terugdoet!)
Op de foto zie je dat de sporen heel fraai in het gras liggen, terplaatse van de wissels was ik wat zuinig met lijm om te voorkomen dat het wissel vast zou komen te zitten. Hier moet nog een tweede keer wat gestrooid worden maar ik wacht even de levering van de 4 mm vezels af.

Gras leggen makkelijk gemaakt 1

Zoals iedereen heeft kunnen zien is er bij de halte Juliapark al gras gelegd op de trambaan.
Dit is met de "afwasfles" methode gedaan. Klinkt raar he?
men neme een fles van afwasmiddel en zaagt daar de dop zodanig van af dat er een gat van ca. 1 cm is. Vervolgens vullen we de fles met, bijvoorbeeld in dit geval, Noch grasvezels.
Het oppervlak waar gras moet komen wordt ingesmeerd met een iets verdunde houtlijm. Ik had de ondergrond al voorbehandeld met groene verf.
Vervolgens houden we de vinger op de dop van de afwasfles en schudden die enige tijd zodat de vezels wat statisch worden., We draaien de fles om en we proberen te strooien. als we het geheel gestrooid hebben dan nemen we een stofzuiger (liefst geen turbostand) en dekken de zuigopening van de slang af met een oud pantykousje en zuigen de overtollige grasvezels van de baan af. Van tijd tot tijd even de opgezogen vezels weer terug doen in een bakje voor hergebruik. De zuigmond mag zich op een afstand van 2 a 3 cm bevinden. Nu de grasmat laten drogen. Ik gebruikte hier een mix van 1,5 en 2,5 mm verzels.

zondag 3 januari 2016

Update rond de jaarwisseling.

zo, het was al weer enige tijd geleden dat er een bericht hier verschenen was.
Inmiddels is één hoekje van de baan van gras voorzien , de kerk staat er en de bovenleiding is ter plaatse opgehangen. De modelbaan draait op dit moment volledig automatisch weer en zelfs het kopeindpunt voor de museumdienst werkt volledig automatisch. Dit kopeindpunt is op dit moment in de afwerkingsfase. Er is nog genoeg te doen maar helaas is het helemaal geen winterweer dus soms zijn we ook nog op pad of zitten buiten. Op moment van schrijven ( 3 januari 2016, 12 uur) is het buiten nu 8 graden.
Maar in ieder geval twee foto's van de het Julia park. Op moment dat de weg er ligt komt ter plekke daar nog een heg langs de weg en er moet nog een afscheiding gemaakt worden tussen het terrein van de kerk en de trambaan.
De tram aan de halte
Dezelfde tram aan de halte en op het andere spoor een werktram.